7 ข้อน่ารู้ ก่อนเลือกซื้อยาคุม
7 ข้อน่ารู้ ก่อนเลือกซื้อยาคุม
การใช้ยาคุมกำเนิด เป็นหนึ่งในวิธีป้องกันการตั้งครรภ์ที่ได้ผลดีและเป็นที่นิยมมากในหมู่สาวๆ แถมยาคุมยังมีประโยชน์ในด้านอื่นๆ อย่างการปรับสมดุลฮอร์โมน แก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ และลดการเกิดสิวได้อีกด้วย แต่ก่อนจะเดินเข้าร้านขายยาเพื่อซื้อยาคุมมาทาน สาวๆ ทั้งหลายควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับยาคุมกำเนิด โดยอ่านข้อน่ารู้ทั้ง 7 ข้อต่อไปนี้ก่อน
- ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ด หรือ Birth control pill จะประกอบด้วยฮอร์โมน 2 ตัว ได้แก่ เอสโตรเจน (Estrogen) และ โปรเจสติน (Progestin) ซึ่งเป็นสารเลียนแบบฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนในร่างกาย โดยฮอร์โมนทั้งคู่จะออกฤทธิ์ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกบางลง และเมือกบริเวณปากมดลูกเหนียวข้นขึ้น ซึ่งเป็นสภาวะที่ไม่เหมาะแก่การปฏิสนธิและการฝังตัวของตัวอ่อน
- ยาคุมกำเนิดแบบเม็ดสามารถแบ่งตามชนิดฮอร์โมนได้ 2 ประเภท คือ ยาคุมฮอร์โมนรวม และ ยาคุมฮอร์โมนเดี่ยว โดยยาคุมฮอร์โมนรวมจะประกอบด้วยฮอร์โมนทั้ง 2 ตัว คือเอสโตรเจนและโปรเจสติน ในปริมาณที่แตกต่างกันไป ยาคุมประเภทนี้เป็นที่นิยมมากกว่า แต่ก็อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงในผู้ใช้บางคนได้ ส่วนยาคุมฮอร์โมนเดี่ยว จะประกอบด้วยฮอร์โมนโปรเจสตินตัวเดียวเท่านั้น ซึ่งเหมาะกับคนที่มีข้อห้ามใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน เช่น คุณแม่ที่เพิ่งคลอดบุตร เป็นต้น
- ยาคุมแบบแผง ยังอาจแบ่งตามจำนวนเม็ดยาได้เป็น ยาคุมแบบ 21 เม็ด กับ ยาคุมแบบ 28 เม็ด โดยแบบ 21 เม็ด จะต้องกินให้ครบแผงแล้วเว้น 7 วันก่อนเริ่มแผงใหม่ ส่วนแบบ 28 เม็ด จะประกอบด้วยเม็ดแป้ง 7 เม็ด ซึ่งเราสามารถทานต่อเนื่องกันได้เลย จึงเหมาะกับสาวๆ ที่กลัวลืมหรือกลัวนับวันผิด
- ยาคุมกำเนิดที่วางขาย จะแตกต่างกันในด้านชนิด ปริมาณ และเจเนอเรชันของฮอร์โมน ทำให้ผลลัพธ์และผลข้างเคียงจากการทานแตกต่างกันไปด้วย เช่น ยาคุมบางตัวมีตัวยาต้านแอนโดรเจน จึงเหมาะจะกินเพื่อลดสิว แต่บางตัวอาจทานแล้วน้ำหนักขึ้น ก่อนเลือกซื้อจึงควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ตรงใจเรา
- ควรกินยาคุมกำเนิดในเวลาเดิมทุกวัน เพื่อให้ตัวยามีประสิทธิภาพสูงสุด หากลืมกินยาไม่เกินกว่า 48 ชั่วโมง ให้รีบกินทันทีที่นึกได้ และกินเม็ดต่อไปในเวลาเดิมของวันถัดไป และไม่จำเป็นต้องใช้การคุมกำเนิดวิธีอื่นร่วมด้วย ยกเว้นกรณีที่ยาเม็ดที่ลืมนั้นอยู่ในช่วงเม็ดที่ 1-7 หรือ เม็ดที่ 15-21 ของแผง อาจใช้ยาคุมฉุกเฉินหลังมีเพศสัมพันธ์
- การเริ่มทานยาคุมแผงแรก หรือเริ่มกินหลังจากไม่ได้กินมานาน ให้กินภายใน 5 วันแรกที่เป็นประจำเดือน หรือในขณะกำลังมีประจำเดือนอยู่ เพื่อป้องกันโอกาสตั้งครรภ์หากมีเพศสัมพันธ์ระหว่างรอบเดือน
- ยาคุมกำเนิดบางตัวอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน อารมณ์แปรปรวน น้ำหนักขึ้น มักพบได้ใน 2-3 แผงแรก ส่วนอาการเลือดออกจากช่องคลอดกะปริบกะปรอย มักพบในผู้ที่ลืมรับประทานยาบ่อย ๆ และอาจเกิดได้ในระยะแรกของการใช้ยาเช่นกัน ซึ่งผู้ใช้ควรรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอการขาดประจำเดือนระหว่างการใช้ยา หากต้องการเลี่ยงอาการข้างเคียงดังกล่าว ก็ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเลือกซื้อทุกครั้ง
นอกจากนี้ ในการทานยาคุมกำเนิด สาวๆ ต้องไม่ลืมดูวันหมดอายุบนฉลากหรือแผงยาคุมด้วย เพื่อให้เราได้รับตัวยาที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในการทานทุกครั้งนั่นเอง
